Cảm xúc tối Chủ nhật

Cảm giác này thường hành hạ ta mỗi cuối ngày Chủ nhật, dữ dội hơn vào những lúc giao mùa và khi những tia nắng cuối ngày phủ lên nền trời một lớp son hồng thẫm.

Cảm giác này thường hành hạ ta mỗi cuối ngày Chủ nhật, dữ dội hơn vào những lúc giao mùa và khi những tia nắng cuối ngày phủ lên nền trời một lớp son hồng thẫm.

Cảm xúc tối Chủ nhật thường gắn với công việc, với ý nghĩ phải quay lại bàn làm việc sau 2 ngày nghỉ thảnh thơi. Điều này hé lộ sự phức tạp đang diễn ra trong tâm trí ta: không chỉ là ta đang có một số việc phải hoàn thành khiến tâm trạng ta ủ rũ, mà chính là ta sẽ phải quay về với một công việc mà bản thân cảm nhận đã lựa chọn sai, ngay cả khi ta cũng chẳng biết công việc nào mới là lựa chọn đúng.

Mỗi chúng ta đều cất giữ bên trong mình những gì ta gọi là ‘bản thể làm việc đích thực’ – là tập hợp những khuynh hướng và năng lực mà ta khao khát được áp dụng vào thực tiễn. Ta mong được toàn tâm toàn ý trong công việc, và đảm bảo rằng công sức của mình được phản ánh trong từng sản phẩm, dịch vụ mà mình tham gia. Đây là hiểu biết của ta về một ‘công việc đích thực’, và nhu cầu về một công việc phù hợp cũng thiết yếu và mạnh mẽ chẳng kém gì nhu cầu tìm kiếm tình yêu. Khi không thể tìm cho mình một nghề nghiệp đích thực, tâm hồn ta vụn vỡ, cảm giác như khi ta mải miết tìm hoài mà tình yêu thì không bao giờ đến. Cảm giác đang phí phạm thời gian cho một công việc mà mình không thích, và rằng thiên chức đích thực của ta vẫn chưa được khám phá, không đơn thuần chỉ mang lại một chút khó chịu: đó sẽ là cuộc khủng hoảng hiện sinh thường trực của cả đời ta.

Những ngày trong tuần, ta thường cố lờ đi tiếng kêu cứu của ‘bản thể làm việc đích thực’ – ta quá bận rộn và bị thúc đẩy bởi nhu cầu tiền bạc ngắn hạn. Nhưng chẳng bao giờ trễ hẹn, nó ám ảnh ta vào mỗi tối Chủ nhật. Như một bóng ma dở sống dở chết lượn lờ giữa hai thế giới, nó nện thình thịch vào cánh cửa nhận thức, đòi hỏi từ ta câu trả lời thỏa đáng. Ta buồn rầu, thậm chí hoảng loạn, bởi một phần trong ta nhận ra rằng thời gian đang cạn dần, mà đến giờ phút này ta vẫn chưa làm đúng việc mà mình nên làm cho cả phần đời còn lại. Nỗi thống khổ tối Chủ nhật nằm ở chỗ nhận thức không ngừng kích động ta, theo một cách vô định, trong việc kiếm tìm cơ hội tốt hơn cho bản thân.

Theo khía cạnh trên, câu chuyện ‘tối Chủ nhật’ có lịch sử của nó. Khoảng một trăm năm trở lại đây, người ta mới bắt đầu băn khoăn về ‘bản thể làm việc đích thực’. Còn trước đó, người ta làm việc chỉ để tồn tại và thỏa mãn với một khoản thu nhập vừa đủ. Giờ thì không còn những chuyện như vậy nữa. Chỉ khi nhìn thấy đủ các phận người như vậy, ta mới hiểu rằng tài năng của mình có thể bị kìm hãm trong vòng xoáy thương mại. Đồng thời hiểu rằng, ta không bắt buộc phải bám trụ tại vị trí của mình một cách không hạnh phúc, thậm chí còn tự thấy xấu hổ với bản thân.

Thật ra, ta cũng không nên quá khắt khe với bản thân, bởi thực tế không có một cơ chế tự thân nào giúp ta kết nối năng lực với lý tưởng của mình. Chỉ là bản thể làm việc của ta vừa rõ ràng với chuyện mình không thích, nhưng cũng mông lung trong việc tìm hướng đi đúng. Một cách rõ ràng hơn, ta vừa chắc chắn rằng đang không chọn đúng nghề, lại vừa chơi vơi giữa biển đời lần mò mục đích sống.

Sau cùng, câu trả lời là sự kiên nhẫn, xếp sắp hợp lý và một ý chí vững vàng. Ta cần một chút kỷ luật của thám tử, sự kiên nhẫn của nhà khảo cổ để chắp nối lại từng mảnh nhỏ của chiếc bình tan vỡ. Ta cũng không nên xem nhẹ ‘nỗi buồn tối Chủ nhật’ (the Sunday blues), và cố tự khuây khỏa bản thân với bia rượu hay một vài bộ phim. Ta nên nhìn nhận nó như một cuộc kiếm tìm đầy hoang mang nhưng không kém phần quan trọng về bản ngã đích thực, thứ đã bị chôn vùi dưới mong muốn làm thỏa lòng người khác, hay nhu cầu ngắn hạn về tiền bạc, địa vị.

Nói cách khác, ta không nên chỉ giữ cảm xúc tối Chủ nhật chỉ riêng cho tối Chủ nhật. Hãy mang những cảm xúc này vào trọng tâm đời ta, để nó trở thành chất xúc tác cho những khám phá không ngừng trong cả tuần, trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, và theo đó là những cuộc chuyện trò với chính bản thân, với bạn bè, với những người thầy, những chuyên gia. Có điều gì đó thật sự quan trọng đang diễn ra từ sự hiện diện của nỗi buồn và lo lắng trong vài giờ ngắn ngủi cuối ngày Chủ nhật. Ta không chỉ buồn khi 2 ngày nghỉ đã kết thúc, mà còn bị phân tâm, một cách khá hữu ích, bởi lời nhắc nhở rằng hãy cố gắng khám phá con người thật của ta – và đối xử công bằng với năng lực của chính mình – trước khi quá muộn.

(Nguồn: What Is That Sunday Evening Feeling?)

Thăm blog của người dịch ở đây: https://leminh.io/2021/09/sunday-feeling/