Thói quen đơn giản giúp bạn duy trì động lực đã được khoa học chứng minh

Ai cũng biết rằng bản thân có thể làm được rất nhiều thứ nếu có quyết tâm. Tuy nhiên, đôi lúc chúng ta có cảm giác như não bộ của mình muốn chống đối khi nói đến việc đạt được mục tiêu. Những kế hoạch để học một kỹ năng mới, để có được vóc dáng khỏe đẹp, hoặc để tiết kiệm tiền và khởi nghiệp cứ liên tục bị ngăn cản bởi những suy nghĩ trì hoãn. 

Nhưng tin vui là mặc dù bạn có thể cảm thấy việc học cách tự tạo động lực cho bản thân nghe có vẻ khó khăn hay mơ hồ, nhưng theo tạp chí Psychology Today và khoa học thần kinh về nhận thức, giải pháp khả thi lại cực kỳ đơn giản. Trong các phát hiện, giáo sư tâm lý tại Đại học Harvard, Ron Siegel, đã nêu rằng yếu tố then chốt để duy trì động lực chủ yếu nằm ở việc: lấy lại sự lạc quan và vui vẻ trong bất kỳ hoàn cảnh nào.

Điều này nghe hơi chút ngớ ngẩn, đúng không? Suy cho cùng, việc hoàn thành một bài nghiên cứu hay kê khai thuế thì rõ ràng là chẳng có gì vui cả. Mặc dù thói quen này dường như chẳng có gì ghê gớm, thế nhưng lý do giải thích đằng sau về mặt khoa học, thần kinh cho thói quen này thì hoàn toàn không phải vậy.

Theo nghiên cứu này, lý do chúng ta trì hoãn những khao khát mãnh liệt của mình là do tâm lý từ thời nguyên thủy của con người chúng ta: 

“Não bộ hiện đại của chúng ta vẫn gắn liền với mục đích tiến hóa cổ xưa cho việc sinh tồn trong một môi trường nguy hiểm. Trải qua một triệu năm hoặc hơn, chúng ta đã phát triển những cấu trúc thần kinh chuyên biệt có khả năng hiểu những dấu hiệu nguy hiểm một cách có chọn lọc.”

Vì thế, khi thời đại thay đổi và đòi hỏi chúng ta phải sáng tạo và trở nên hiệu quả, thay vì tập trung vào những khía cạnh vui vẻ và phần thưởng khi đạt được mục tiêu, não bộ chúng ta lại nghĩ đến lo âu và sợ hãi – thứ cản trở ta những điều mới mẻ, dám chấp nhận thất bại và đẩy bản thân ra khỏi vùng thoải mái. Chúng ta chuyển sang trạng thái sinh tồn và né tránh những tình huống có nguy cơ không thoải mái. Thật ra về mặt tiến hóa, sự lạc quan và vui vẻ là những khái niệm tương đối mới đối với não bộ.

Tuy nhiên, có vài phương pháp cực kỳ đơn giản mà bạn có thể vận dụng để khiến cho việc xây dựng và đạt được ước mơ của bạn có thể trở nên dễ dàng và thực tiễn:

TẠO ƯU THẾ CHO BẢN THÂN

Giáo sư Siegel đưa ra một cách đơn giản để chấm dứt vòng lặp hủy hoại động lực bên trong của bản thân, đó là viết ra một danh sách và tìm thấy niềm vui trong khi làm một việc gì đó để vượt qua cảm giác khó khăn lúc mới bắt đầu.

Một danh sách đơn giản chia ra thành hai cột liệt kê những thuận lợi và bất lợi sẽ có tác dụng.  Ví dụ như việc tập thể dục. Mặc dù có vẻ, việc nằm trên ghế sofa để xem phim hoặc lướt web có vẻ hấp dẫn, nhưng hãy nghĩ đến việc bạn có thể trò chuyện gặp gỡ với bạn bè ở phòng tập và cảm giác hưng phấn  với những múi cơ săn chắc hơn là một lựa chọn không tồi.

HÌNH DUNG TRONG TÂM TRÍ MỘT TRẢI NGHIỆM TRỌN VẸN

Khi bạn viết ra danh sách của mình, hãy thật sự cố gắng hình dung và suy nghĩ đến những cảm xúc và cảm giác chính xác mà việc đạt được mục tiêu sẽ mang lại cho bạn.

Ví dụ, nếu mục tiêu của bạn là tuân theo một chế độ ăn uống lành mạnh hơn, hãy cố gắng hình dung trong sâu thẳm mình, bạn sẽ cảm thấy như thế nào trước kết quả đạt được. Hãy suy nghĩ về cách bạn cảm thấy có nhiều năng lượng hơn, một làn da khỏe đẹp khiến bạn bè trầm trồ hay một vóc dáng khỏe mạnh thu hút. Chưa kể, bạn sẽ tự tin với sức khỏe của bản thân và ít phải lo lắng hơn mỗi khi khám sức khỏe.

Việc giải thích một cách kiên nhẫn chậm rãi cho tâm trí của chính mình về quá trình thành công, niềm vui và những lợi ích mà sự thành công đó sẽ mang lại có thể dạy cho não bộ của bạn cảm thấy có động lực trước một hoạt động mới, thay vì cảm thấy sợ hãi.

Việc hình dung trong tâm trí được chứng minh về mặt khoa học là có thể giúp gia tăng khả năng thành công đạt được mục tiêu của bạn. Trong một bài viết khác, tạp chí Psychology Today đưa ra rằng “nghiên cứu đã tiết lộ sự tập luyện về não bộ thì gần như có hiệu quả tương tự như sự tập luyện về thể chất, và việc luyện tập cả thể chất lẫn não bộ thì mang lại hiệu quả nhiều hơn so với chỉ tập luyện một thứ.”

TƯỞNG THƯỞNG CHO SỰ TIẾN BỘ CỦA BẠN

Đối với việc này, bạn có thể nghĩ rằng “Nhưng tôi đâu phải trẻ con. Tôi không cần được tưởng thưởng mỗi lần tôi làm được điều gì.”

Tuy nhiên, quay lại với quan điểm của Giáo sư Siegel, một trong những khía cạnh quan trọng nhất của việc liên tục duy trì được động lực bên trong cho bản thân là sự phấn khởi và vui vẻ, và hệ thống tưởng thưởng là một cách tuyệt vời để giúp duy trì động lực bên trong.

Tưởng thưởng cho bản thân vì đạt được mục tiêu không chỉ là một kỹ thuật chăm sóc bản thân hữu hiệu, nó còn giúp thay đổi phản ứng hóa học diễn ra trong não bộ và có thể khiến chúng ta có động lực hơn.

Trong một nghiên cứu so sánh não bộ của những người có động lực và não bộ của những người lười, mức độ hormone dopamine ở một khu vực nhất định trong não bộ đóng một vai trò quan trọng cho khả năng tự tạo động lực cho bản thân. Hóa ra, hormone dopamine được giải phóng trong quá trình hình dung trước về phần thưởng, và việc tưởng thưởng cho bản thân vì đạt được thành quả có thể giúp bạn duy trì động lực bên trong.

CHỌN PHẦN THƯỞNG ĐÚNG CÁCH

Chỉ đơn giản vì động lực tích cực mang lại hiệu quả cho bạn, đừng mắc sai lầm tự hủy hoại những chiến thắng của mình bằng những phần thưởng làm mất đi động lực đó, chẳng hạn như chi tiêu phóng túng. Như trong trang web LifeHacker chia sẻ, “nếu như bạn thưởng cho bản thân bằng những phần thưởng mà có thể hủy hoại đi chính mục tiêu đó, thì phần thưởng đó chỉ có mục đích khiến bạn xa rời mục đích ban đầu.

Hãy ghi nhớ: đầu tư vào bản thân là phần thưởng tuyệt vời nhất bạn có thể thưởng cho chính mình. Phần thưởng mới nên là một điều gì đó tiếp tục đem lại cho bạn những phần thưởng vào những năm tiếp theo, thay vì bạn phải lãnh nhận hậu quả sau khi không còn thích thú gì với phần thưởng đó.

Mọi thứ từ việc tham gia một lớp học kỹ năng đến tiết kiệm tiền cho những hoạt động có mục đích trong tương lai có thể là những cách vui vẻ – mà hiệu quả – để tự duy trì động lực cho bản thân. Bạn sẽ làm một điều tuyệt vời cho bản thân bằng cách đầu tư vào tương lai của bạn. Cảm giác thật tuyệt vời khi hình dung về tương lai đó!

ĂN MỪNG NHỮNG CHIẾN THẮNG NHO NHỎ

Giống như hầu hết mọi người trên con đường đi đến thành công, bạn có lẽ có những mục tiêu quan trọng – bất chấp rủi ro – lâu dài mà bạn cần nỗ lực thực hiện. Nhưng như bạn có lẽ đã biết, những khao khát vĩ đại ấy sẽ không trở thành hiện thực sau một đêm.

Đó là lý do bạn nên tìm ra những thời điểm để ăn mừng mỗi ngày. Như Frank Gruber, người sáng lập công ty Tech.Co chia sẻ: “Đây là một hành trình – một hành trình gian nan – và chỉ có một cách duy nhất để khiến cho hành trình ấy được bền lâu và có thể dễ dàng đón nhận là nếu bạn thật sự nhìn nhận những thành công nhỏ của bạn trên hành trình ấy”. Bằng cách ăn mừng những thắng lợi nho nhỏ ấy, mỗi ngày bạn sẽ nạp vào cho bản thân nguồn động lực bên trong hết sức cần thiết.

Miễn là bạn tập trung vào những trải nghiệm vui vẻ, thỏa mãn, kích thích giác quan khi đạt được mục tiêu, bạn sẽ bất ngờ vì sự nỗ lực chăm chỉ của mình.    

Nguồn: Elle Kaplan

Nội dung được dịch và biên tập bởi Team Trần Đăng Khoa.