Trong những thập kỷ qua, thế giới của chúng ta đã trải qua những biến đổi vượt bậc, và khái niệm VUCA (Biến động, Không chắc chắn, Phức tạp, Mơ hồ) từ những năm 1980 đã trở thành một lăng kính phổ biến giúp chúng ta hiểu về những thách thức của cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên, bối cảnh toàn cầu ngày nay đã phát triển với tốc độ chóng mặt, đặt ra câu hỏi liệu VUCA còn phù hợp để mô tả thực tế hay đã đến lúc chuyển sang một mô hình mới: Thế giới BANI (Dễ vỡ, Lo lắng, Phi tuyến tính, Khó hiểu).
Thế giới BANI không chỉ là một khung lý thuyết mà nó đánh dấu một sự chuyển đổi cốt lõi trong cách chúng ta nhìn nhận về thế giới. BANI phản ánh sự mong manh của hệ thống hiện tại, sự gia tăng của lo âu toàn cầu, và các tương tác phi tuyến tính không thể đoán trước. Đặc biệt, nó cho thấy thế giới chúng ta ngày càng phức tạp và khó hiểu hơn bao giờ hết.
Việc thế giới BANI xuất hiện buộc chúng ta phải xem xét lại cách tiếp cận, chiến lược và phương pháp truyền thống. Những công cụ và mô hình của thời VUCA có thể không còn phù hợp trong một bối cảnh mà những yếu tố không chắc chắn trở nên ngày càng phổ biến, và khả năng dự đoán trở nên mờ nhạt hơn. BANI yêu cầu chúng ta đổi mới để thích ứng, trong đó sự kiên cường, linh hoạt và sẵn sàng đối mặt với những yếu tố khó hiểu sẽ là chìa khóa thành công.
Trong bối cảnh này, các tổ chức và cá nhân cần tìm kiếm những cách tiếp cận mới để thích ứng với một môi trường đầy rủi ro và khó lường. Thế giới BANI khuyến khích chúng ta nhìn nhận thực tế một cách rõ ràng hơn, hiểu sâu về những điểm yếu tiềm ẩn và các mối đe dọa, để từ đó phát triển các chiến lược bền vững hơn.
Điểm nổi bật của BANI là nó làm sáng tỏ các thách thức phi tuyến tính mà thế giới hiện đại đang đối mặt. Khác với sự rõ ràng của mô hình VUCA, BANI mở ra một chân trời mới, nơi những bất định trở thành đặc điểm chung và sự hiểu biết truyền thống về nguyên nhân – hệ quả trở nên không còn dễ đoán. Điều này đặc biệt quan trọng trong kỷ nguyên công nghệ số, khi AI, IoT và sự đổi mới liên tục đang thay đổi cách chúng ta sống và làm việc.
Với Thế giới BANI, chúng ta cần nhiều hơn sự linh hoạt trong tư duy và hành động. Các lãnh đạo cần đẩy mạnh sự minh bạch, tinh thần hợp tác và học hỏi liên tục. Sự đổi mới, sự thích ứng và khả năng đối mặt với những yếu tố không lường trước sẽ là những yếu tố quyết định sự thành công trong thời kỳ mới này.
Thế giới của chúng ta đã vượt ra ngoài VUCA và đang tiến tới một trạng thái BANI, nơi mà chỉ những cá nhân và tổ chức nào thấu hiểu và đón nhận sự phức tạp mới có thể phát triển mạnh mẽ.
Thế giới bản tin
Nguồn: Jack Bui