Trong một vài năm, khái niệm “VUCA” đang trở nên phổ biến như một thuật ngữ để chỉ các khía cạnh khác nhau của môi trường ‘không thể kiểm soát’ này.
Trong suốt những thập kỷ qua, chúng ta tìm thấy nhiều thuật ngữ trên báo chí kinh doanh phổ biến và tài liệu học thuật đề cập đến việc ngày càng không có khả năng nắm bắt thế giới và đối phó với những điều xảy ra xung quanh chúng ta. Ví dụ bao gồm sự không chắc chắn, sự hỗn loạn, thay đổi nhanh chóng, năng động, gián đoạn, phức tạp, siêu cạnh tranh, thị trường tốc độ cao và thay đổi liên tục.
Trong một vài năm, khái niệm “VUCA” đang trở nên phổ biến như một thuật ngữ để chỉ các khía cạnh khác nhau của môi trường ‘không thể kiểm soát’ này. Chắc chắn, VUCA là một từ viết tắt. Nó là viết tắt của Volatility (Sự biến động), Uncertainty (Sự không chắc chắn), Complexity (Độ phức tạp) và Ambiguity (Sự mơ hồ).
Bài viết này đi sâu và làm rõ ý nghĩa của VUCA, liệu thế giới có thực sự ngày càng tăng VUCA hay không và tác động của nó vào kinh doanh là gì? Bắt đầu với việc xác định ngắn gọn bốn yếu tố:
Volatility (Sự biến động) – Biến động đề cập đến tốc độ thay đổi trong một ngành, thị trường hoặc thế giới nói chung. Nó gắn liền với những biến động về nhu cầu, sự hỗn loạn và thời gian ngắn của thị trường và nó đã được ghi lại đầy đủ trong các tài liệu về tính năng động của ngành. Thế giới càng biến động, mọi thứ càng thay đổi nhanh chóng.
Uncertainty (Sự không chắc chắn) – Sự không chắc chắn đề cập đến mức độ mà chúng ta có thể tự tin dự đoán tương lai. Một phần của sự không chắc chắn được nhận thức và liên quan đến việc mọi người không thể hiểu được điều gì đang xảy ra. Tuy nhiên, sự không chắc chắn cũng là một đặc tính khách quan hơn của môi trường. Môi trường thực sự không chắc chắn là những môi trường không cho phép bất kỳ dự đoán nào, cũng không dựa trên cơ sở thống kê. Thế giới càng bất định, càng khó dự đoán.
Complexity (Độ phức tạp) – Độ phức tạp đề cập đến số lượng các yếu tố mà chúng ta cần tính đến, sự đa dạng của chúng và mối quan hệ giữa chúng. Càng nhiều yếu tố, sự đa dạng của chúng càng lớn và chúng càng liên kết với nhau, môi trường càng phức tạp. Dưới độ phức tạp cao, không thể phân tích đầy đủ môi trường và đưa ra kết luận hợp lý. Thế giới càng phức tạp thì càng khó phân tích.
Ambiguity (Sự mơ hồ) – Sự mơ hồ đề cập đến sự thiếu rõ ràng về cách giải thích điều gì đó. Một tình huống không rõ ràng, ví dụ, khi thông tin không đầy đủ, mâu thuẫn hoặc quá không chính xác để đưa ra kết luận rõ ràng. Nói một cách tổng quát hơn, nó đề cập đến sự mờ nhạt và mơ hồ trong các ý tưởng và thuật ngữ. Thế giới càng mơ hồ, càng khó giải thích.
Trong thực tế, bốn thuật ngữ có liên quan với nhau. Ví dụ, một ngành càng phức tạp và biến động thì càng khó dự đoán và do đó càng không chắc chắn. Tuy nhiên, cả bốn đại diện cho các yếu tố khác biệt khiến môi trường của chúng ta – thế giới, thị trường, một ngành – khó nắm bắt và kiểm soát hơn. Bản chất khác biệt của bốn yếu tố này có thể được làm rõ hơn bằng cách hình dung chúng như sau:
Như minh họa trong hình trên có các trường hợp:
Trong một thế giới hoàn toàn biến động (nhưng không không chắc chắn, phức tạp và mơ hồ), có rất nhiều sự thay đổi nhanh chóng, nhưng có thể dự đoán được.
Mặt khác, trong một thế giới hoàn toàn không chắc chắn (nhưng không biến động, phức tạp và mơ hồ), thật khó để biết mọi thứ phát triển như thế nào.
Và trong một thế giới hoàn toàn phức tạp (nhưng không biến động, không chắc chắn và mơ hồ), mọi thứ thật khó để gỡ rối và hiểu.
Cuối cùng, trong một thế giới hoàn toàn mơ hồ (nhưng không biến động, không chắc chắn và phức tạp), mọi thứ thật khó để phân biệt.
Thế giới bản tin, Theo Forbes