Có câu “chớ nhìn mặt mà bắt hình dong”, nhưng cổ nhân kết giao lại chú trọng vào tướng mạo, tin rằng “tướng do tâm sinh”, tính cách, phẩm hạnh của một con người có thể xét đoán được từ tướng mạo bên ngoài của họ, đặc biệt là cách họ hành xử như đi đứng, giao tiếp, v.v.. Có một câu cổ ngữ thú vị thế này: “Quy bối xà yêu bất khả giao, phiêu nhãn khán nhân bất dụng đao”, nghĩa là “Lưng rùa eo rắn chớ kết giao, liếc mắt nhìn người chẳng cần đao”. Câu nói này đã chỉ ra tiêu chuẩn về tướng đi, tướng nhìn khi chọn bạn.
Lưng rùa eo rắn chớ kết giao
“Lưng rùa” nghĩa là gì? Nói hẹp thì là người lưng gù, có thể là người bị tật nguyền nào đó từ nhỏ, do đó suốt một thời gian dài trong cuộc đời khó tránh khỏi bị bắt nạt, bị chế giễu, bị lạnh nhạt. Có thể tâm lý họ sẽ ích kỷ, dễ bị tổn thương hơn, đôi khi nhạy cảm quá mức, nên giao tiếp cần cẩn trọng. Thói quen hành xử của con rùa cũng là nhạy cảm, rụt đầu rụt cổ, bảo vệ bản thân, hình tượng hóa lên thành thói ích kỷ. Đó là nói hẹp, bởi vì cũng có những người lưng gù làm nên nghiệp lớn, lưu danh muôn thuở, như vị quan đại thần nhà Thanh Lưu Dung chẳng hạn. Ngày nay có khá nhiều người nghiện điện thoại, nghiện game, đó cũng là một loại bệnh lý, biểu hiện ra là họ bộp chộp, rất ích kỷ, đi tới đâu cũng chúi mắt vào điện thoại không cần biết đến xung quanh, và phần lưng cổ của họ cũng bị gù vì cúi nhìn màn hình quá nhiều.
“Eo rắn” là gì? Đó là những người đi lại mà hông lắc quá nhiều, kỳ thực là chỉ những cô gái lẳng lơ, đi đường thích đánh hông để phô trương cơ thể. Vào thời cổ đại, đối với phụ nữ mà nói thì chuyện lắc hông lẳng lơ như vậy e rằng chỉ có thể tìm được ở kỹ viện mà thôi. Tiêu chuẩn chung của phụ nữ là phải e ấp, trang nhã, đoan chính, không gợi lên sắc tâm của người khác giới. Rắn thường là loài độc hại, người xưa coi sắc tâm như rắn độc vậy, chính là hàm ý này. Một người con gái không đoan chính sẽ dễ mang tới cho bạn thị phi, phiền phức.
Lưng rùa, eo rắn, nói rộng ra chính là khi chọn bạn cần quan sát hành vi của họ, xem xem họ có là người ích kỷ không, có là người không tôn trọng tiêu chuẩn đạo đức không, chỉ cần để ý thói quen nằm, ngồi, đi đứng là đã biết được rất nhiều điều rồi.
Trong “Đệ tử quy”, một cuốn sách vỡ lòng thời xưa, có dạy rằng: “Bộ tòng dung, lập đoan chính, ấp thâm viên, bái cung kính, vật tiễn quắc, vật bả ỷ, vật ki cứ, vật diêu bễ”, tức là: đi thong thả, đứng ngay chính, cúi chào sâu, bái cung kính, chớ đạp thềm, không đứng nghiêng, chớ ngồi dạng chân, không rung đùi. Tục ngữ cũng có câu: “Trạm hữu trạm tướng, tọa hữu tọa tướng”, tức là đứng có tướng đứng, ngồi có tướng ngồi. Bởi lẽ dáng đi, dáng đứng, dáng ngồi đều tiết lộ về nhâm phẩm và hàm dưỡng của một người.
Liếc mắt nhìn người chẳng cần đao
Câu này ý nói rằng trong giao tiếp giữa người với người, những người không dám nhìn thẳng vào người khác, mà thích liếc xéo nhìn ngang, thường thì tâm địa bất chính, ngôn hành bất nhất, hoặc là người lòng dạ mưu mô xảo quyệt.
Đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn, nội tâm nghĩ gì thì tâm tư đều bộc lộ qua đôi mắt. Hơn nữa trong giao tiếp giữa người với người, nhìn thẳng vào đối phương là một lễ nghi cơ bản nhất.
Nếu không dám nhìn thẳng vào người khác, thì chứng tỏ người đó sợ tiết lộ nội tâm, có thể đang nghĩ những chuyện không tốt. Đồng thời liếc mắt nhìn người khác là hành vi khiến người ta cảm thấy không được coi trọng, thậm chí là bị nhục mạ.
Vậy nên lời này cổ nhân nói cũng có đạo lý, vừa nhắc nhở chúng ta cần hiểu biết những lễ nghi cơ bản trong giao tiếp, vừa nói với chúng ta rằng, nếu người khác không dám nhìn thẳng vào mắt bạn, thì hãy lưu tâm một chút. Một số người vì ngại ngùng xấu hổ nên không dám nhìn thẳng vào mắt người đối diện thì lại là chuyện khác, không phải kiểu “liếc xéo nhìn ngang”.
Có câu: “Vật họp theo loài, người phân theo nhóm”, “Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng”, vậy nên cổ nhân kết giao cần biết chọn bạn mà chơi, hiểu rõ ai nên thân, ai nên sơ.
Thế giới bản tin | thegioibantin.com
Thiên Cầm, Trithucvn