Bài học xử thế từ Trương Phi nhà lãnh đạo nào cũng nên biết

Trong Tam Quốc, Lữ Bố được xem là võ tướng mạnh nhất nhưng người dám mạnh miệng mắng Lã Bố chỉ có Trương Phi. Trương Phi là mãnh tướng tài giỏi không kém gì Lã Bố. Ông từng giao đấu với thần tướng Quan Vũ, kết nghĩa huynh đệ với Lưu Bị, cùng Lưu Bị chinh chiến khắp bốn phương.

Sử chép, Trương Phi là một nhà thư pháp giỏi, một vị tướng quân văn võ song toàn. Ngô Trấn – một nhà thơ đời nhà Nguyên viết bài thơ “Trương Dực Đức từ”, trong đó có viết: “Văn võ thú tuy biệt, cổ nhân thường hữu dư, hoành mâu tư uyển lực, Do Tượng khủng nan như” (Văn võ là hai chuyện khác nhau, nhưng người xưa (Trương Phi) giỏi cả hai điều ấy. Cầm ngang ngọn mâu nghĩ sức mạnh, Chung Do – Hoàng Tượng (hai nhà thư pháp nổi tiếng thời Tam quốc) cũng không được như vậy). 

Trong cuốn “Đan Diên Tổng Lục” thời nhà Minh ghi lại rằng: “Phù Lăng có Trương Phi dùng binh khí khắc chữ. Văn tự vô cùng tinh tế, nét vẽ như bay lượn.” Về tính cách, Tam Quốc Chí và một vài tư liệu chính sử ghi lại rằng Trương Phi “chuyện nhỏ thô lỗ, trong thô có tinh, đại sự có kế, mưu lược hơn người”.

Còn La Quán Trung mô tả ước lệ trong Tam quốc diễn nghĩa về Trương Phi: “Tiếng vang như sấm, chạy nhanh như ngựa, râu cọp hàm én, đầu beo mắt lồi, lấy thủ cấp tướng giặc trong muôn quân như lấy đồ trong túi…”. Do ảnh hưởng lớn của cuốn tiểu thuyết này, người đời sau thường nghĩ Trương Phi có khuôn mặt dữ tợn và râu rậm (thực ra sử sách không có ghi chép về ngoại hình của ông).

Tuy vậy, văn võ hơn người nhưng vị tướng họ Trương lại có một nhược điểm chí mạng: Đó là sự nóng nảy, lỗ mãng. Chính nét tính cách trên đã biến ông trở thành một cấp trên nghiêm khắc và độc tài thái quá. Bản thân Lưu Bị cũng từng khuyên bảo Trương Phi rằng:

“Khanh hay dùng hình phạt quá mức, lại hay đánh đập người dưới, xử phạt xong mà vẫn giữ bên mình, ấy là chuốc lấy tai vạ vậy”.

Thế nhưng Trương Phi không chịu sửa đổi. Hậu quả là khi chuẩn bị tấn công Đông Ngô, ông đã bị thuộc hạ dưới trướng vì bất mãn mà ra tay sát hại, cắt lấy thủ cấp rồi đem sang Ngô xin hàng Tôn Quyền.

Từ câu chuyện của Trương Phi rút ra bài học nghìn năm còn nguyên giá trị:  Một người lãnh đạo khôn ngoan sẽ đối đãi tử tế với nhân viên thay vì bóc lột hay áp bức họ.

Nếu chế độ quản lý nhân sự quá mức hà khắc, thứ mà bạn nhận lại sẽ chỉ là thái độ bất bình và sự phản phúc. Tới lúc đó, đội ngũ mà bạn ngày đêm tốn công sức để gây dựng sẽ phải đối mặt với tình trạng đình công tập thể hoặc chảy máu chất xám vì các nhân tài đua nhau nhảy việc.

Xem thêm: 7 bài học xương máu rút ra Tam Quốc Diễn Nghĩa, dân kinh doanh tuyệt đối đừng bỏ qua