Tản mạn về tự do tài chính
(Em xin phép các anh chị lớn dành bài viết cho những thành viên trẻ đang trong quá trình lập nghiệp và tìm kiếm con đường tự do tài chính, không dành cho các pro ạ 🙂 )
Lần đầu tiên mình được nghe nói đến khái niệm “tự do tài chính” khi mới là một sinh viên năm thứ hai. Đối với một thanh niên trẻ mới bước vào đời, cũng như với nhiều bạn trẻ khác khác lúc đó, mình thấy tự do tài chính là một từ khóa có sức hấp dẫn kỳ lạ. Nó vừa như một đích đến đáng mơ ước, vừa như một cánh cửa mở ra bao nhiều điều kỳ thú mà những cậu thanh niên như chúng mình chưa bao giờ được sờ tới.
Mình và một số người bạn hăm hở bắt tay vào hành trình săn đuổi nó, theo những cách thức rất khác nhau. Một số thành công, một số thất bại, và một số khác thì đã hoàn toàn bỏ cuộc. Mình đã đạt được nó cách đây khoảng 3 năm, cùng lúc với một người bạn thân. Điểm chung của cả hai là đều khởi nghiệp từ tay trắng, nhưng giờ chúng mình đã có một hệ thống tài sản và hệ thống kinh doanh khá bền vững, giúp đảm bảo tương lai tài chính cho bản thân và gia đình. Khoảng một tuần trước Tết Nguyên đán vừa rồi, chúng mình đã cùng ngồi lại trong một quán café, tổng kết những điều được và mất, và trong bài viết này, mình mong muốn chia sẻ vài nhận định trong cuộc trò chuyện và hy vọng sẽ có ích cho một số thành viên cần đến nó.
PHẦN MỘT: CON ĐƯỜNG ĐI TỪ TAY TRẮNG
Có những người ngay khi sinh ra đã được thừa hưởng một tài sản rất lớn, nhưng nếu bạn không rơi vào trường hợp đó (giống như mình) thì có những một vài điều rất cần lưu ý nếu bạn muốn thoát khỏi vòng luẩn quẩn của việc bán thời gian lấy tiền.
Bí quyết ở đây là: Hãy quyết tâm sở hữu ÍT NHẤT 01 nguồn thu nhập thụ động CÀNG SỚM CÀNG TỐT.
(Về chủ đề này, bạn có thể tìm hiểu thêm trong sách Dạy con làm giàu hoặc nhiều bài viết có sẵn trên internet, mình xin nói ít về lý thuyết mà tập trung vào vấn đề thực tế tại Việt Nam)
Thu nhập chủ động là thu nhập có được do đánh đổi thời giờ làm việc thành tiền. Ngược lại, thu nhập thụ động không lấy đi thời gian của bạn. Ví dụ đơn giản nhất là người cho thuê nhà, bạn phải trả tiền cho chủ nhà mỗi tháng, bất kể ông ấy có làm việc hay không.
Nếu tìm kiếm về thu nhập thụ động trên mạng internet, bạn sẽ thấy vô vàn ý tưởng đưa ra từ cho thuê bất động sản, bán bản quyền tác giả, phần mềm cho đến cho vay lấy lãi… Tuy nhiên đặc điểm chung của hầu hết các nguồn thu nhập này là nếu muốn thu nhập tốt thì phải có sẵn vốn để đầu tư, còn nếu có ít vốn thì thu nhập sẽ cực kỳ ít ỏi. Dù ý tưởng về một nguồn thu tự động rất hay, nhưng nó không khả thi với phần lớn mọi người. Nếu có sẵn số tài sản hoặc năng khiếu thiên bẩm, chắc mình và bạn đều không phải đau đầu nhiều về tiền rồi. Và thực tế có đến 9/10 người phải dừng bước trước khi chạm tới mục tiêu của mình.
Với mình lúc đó, câu hỏi đặt ra không phải là “ý tưởng tạo thu nhập thụ động” mà là “ý tưởng tạo ra thu nhập thụ động KHÔNG CẦN VỐN”. Và sau khi mò mẫm, mình phát hiện con đường đó thực sự tồn tại. Nói chính xác hơn, chúng ta có thể không có vốn bằng tiền mặt, nhưng chúng ta còn nhiều loại vốn khác quý giá không kém là thời gian, tri thức và tinh thần cầu tiến.
Mình xin chia sẻ cách thức mà hai chúng mình đã thực hiện thành công, tạm gọi là “franchise bản thân”. Nội dung của cách thức đó có thể tóm gọn như sau:
– Bước 1: Bạn cần thành thạo một kỹ năng kiếm tiền: Ví dụ như thiết kế web, bán hàng online, dạy ngoại ngữ…
– Bước 2: Tìm kiếm và huấn luyện cộng sự: Ngoài kia có rất nhiều người cũng cần kiếm tiền mà chưa biết phương pháp, hãy tìm kiếm và hướng dẫn cho họ. Bạn có thể gọi họ là nhân viên, đối tác, cộng tác viên, đại lý hay gì cũng được. Quan trọng là họ lặp lại công việc của bạn và bạn tự biến mình trở thành người cung cấp nền tảng cho họ làm việc. Ví dụ: Bạn nhận hợp đồng thiết kế web và họ thiết kế, bạn cung cấp nguồn hàng cho họ bán trên mạng…
– Bước 3: Tự động hóa quy trình: Trên thực tế, chúng ta cần hiểu các “đối tác” sẽ làm việc kém hiệu quả hơn chính chúng ta. Nhưng điều đó không quá quan trọng, chỉ cần họ làm việc thì họ vẫn sẽ đóng góp một phần vào thu nhập của bạn. Trong lúc đó, bạn đừng vội hài lòng, hãy tiếp tục cập nhật, cải tiền quy trình và đưa ra một phiên bản nhượng quyền thật tốt, giúp đối tác làm việc tốt nhất, nhưng bạn thì tốn ít công sức nhất.
– Bước 4: Nhân bản: Khi có một quy trình tạm ổn, bạn hãy nhân bản bằng cách liên tục lặp lại bước 2 và bước 3. Cụ thể là bạn có thể tuyển thêm nhân viên, mở thêm mảng kinh doanh, mở thêm đại lý, cơ sở kinh doanh… Nhân bản giúp bạn tăng thêm nguồn thu vào đến một thời điểm, dòng tiền sẽ lớn hơn so với nhu cầu chi tiêu của bạn. Đó là ngày bạn có được tự do thực sự.
Nghe có vẻ khá đơn giản, nhưng thực tế sẽ có rất nhiều vấn đề phát sinh. Tạo dựng thu nhập thụ động cũng giống như gieo một hạt giống, bạn cần kiên trì và có thể phải làm lại nhiều lần. Sau đây là một số kinh nghiệm của mình để các bạn tham khảo trong quá trình “nhượng quyền bản thân”:
– Không phải kỹ năng nào cũng có thể nhượng quyền. Nếu bạn sỡ hữu kỹ năng làm việc quá phức tạp hoặc kén chọn đối tác thì việc phát triển sẽ rất khó khăn. Vì vậy, hãy tìm những kỹ năng tương đối phổ thông và nhu cầu cũng phổ biến.
– Không phải kỹ năng nào cũng có thể nhượng quyền 1 – 1. Có những công việc muốn thực hiện cần có một đội nhóm. Lúc đó bạn cần xác định đối tác là các nhóm. Công việc đòi hỏi nhiều người thì việc tìm kiếm, huấn luyện và quản lý khó khăn hơn, nhưng bù dòng lại thu nhập tạo ra sẽ lớn hơn.
– Về bản chất không có hệ thống nào tự động hoàn toàn, khi tạo dựng nguồn thu kiểu này bạn vẫn phải làm việc. Nhưng khi nguồn thu được tạo ra rồi, nó sẽ chảy đều đặn về với bạn kể cả bạn đi du lịch. Công việc của bạn lúc đó chính là chăm sóc, cập nhật và theo dõi hệ thống để nó hoạt động trơn tru.
– Có nhiều người đã thất bại vì quá vội vã nhân bản. Hãy nhớ có một đối tác thành công không có nghĩa là tất cả các đối tác sẽ thành công. Và quản lý 1 đối tác sẽ hoàn toàn khác quản lý 2 đối tác, lại càng khác với 10 đối tác. Bạn cần thận trọng và nhân bản chậm mà chắc theo khả năng của mình. Khi cần, đừng ngần ngại cắt bớt đối tác mới hoặc đối tác không phù hợp để giữ chắc thành quả đã có.
– Bạn chỉ đạt được tự do tài chính thực sự khi nguồn thu nhập lớn hơn (đáng kể) so với nhu cầu chi tiêu của bản thân. Việc gia tăng nguồn thu luôn phải đi kèm với kiểm soát chi tiêu. Nếu không công việc của bạn sẽ giống như đổ nước vào một cái xô bị thủng. Nếu muốn học về cách tiết kiệm và hoạch định thu nhập, xin hãy đọc cuốn “Người giàu có nhất thành Babylon” của tác giả George Clason.
– Không nên hài lòng với chỉ một nguồn thu nhập. Hệ thống của bạn có thể tồn tại 3 năm, 5 năm, 10 năm … nhưng nó sẽ không tồn tại mãi. Khi đã có lượng tiền tích lũy, hay đầu tư vào những kênh khác. Nhưng đừng liều lĩnh đầu tư nhiều, hoặc cố thử vận may với những kênh rủi ro. Thông thường khi có 1 triệu đô, chúng ta hay nghĩ phải đầu tư cái gì cho xứng tầm với 1 triệu đô. Nhưng xin nhớ mọi kênh đầu tư đều có độ rủi ro nhất định, bạn có 1 triệu đô không đồng nghĩa với việc bạn sẵn sàng mất hết 1 triệu đô. Hãy đầu tư với số tiền vừa phải mà bạn sẵn sàng mất hết vẫn không hề hấn gì (với mình đó sẽ là khoảng 10 – 20% tổng tài sản của bản thân).
– Tuyệt đối nói KHÔNG với các phương thức kiếm tiền không chân chính. Chúng ta không thể xây nhà chắc trên móng yếu. Cũng như vậy, bạn không thể xây dựng nguồn thu bền vững dựa trên sự gian dối hay sự mất mát của người khác. Vì cuộc đời rất công bằng.
– Các khó khăn sẽ cản bước bạn, làm bạn nản chí. Còn người xung quanh thì chỉ nói về thành công mà thôi. Thành quả sẽ đến rất chậm. Mình rất thích một câu nói đại ý là : Nếu muốn từ nghèo chuyển thành giàu, bạn phải đi qua giai đoạn cực nghèo (đó là giai đoạn nghèo nhưng lại phải đầu tư xây dựng hệ thống). Có những lúc mình chỉ có mỳ tôm để ăn. Nhưng mọi thứ đều có giá của nó, vì vậy hãy kiên trì, vì không có con đường tắt nào cả.
– Đừng bao giờ coi tự do tài chính là một đích đến, nó chỉ là một phương tiện mà thôi. Vì sao vậy? Trước đó, mình và người bạn của mình đã từng nghĩ khi có tự do tài chính, hai thằng sẽ rất hạnh phúc, sẽ nghỉ hưu sớm, sẽ đi du lịch… Nhưng khi đạt được rồi, tụi mình nhanh chóng nhận ra đó mới chỉ là mức THẤP NHẤT của tháp nhu cầu con người. Chỉ khoảng 1 tháng ngồi nhà và nhận tiền, bạn sẽ buồn bực đến phát điên lên. Có thể tự do tài chính là một điều cần thiết, nhưng chắc chắn bạn cần cố gắng không ngừng nghỉ nếu muốn trở thành người thành công và hạnh phúc thực sự với cuộc sống và công việc của mình.
Đó là lý do vì sao mình sẽ còn trở lại với Phần 2: TỰ DO TÀI CHÍNH – LỢI VÀ HẠI. Thay lời kết, nhân dịp năm mới xin chúc các anh chị và các bạn thành viên của group mạnh khỏe, hạnh phúc đón chào một năm mới 2017 phát triển rực rỡ 😀
Trân trọng. Chu Ngọc Cường.