“Biết quan tâm, tôn trọng người khác và sống có trách nhiệm” là điều Richard Weissbourd – chuyên gia tâm lý Đại học Harvard (Mỹ) khuyên các ông bố, bà mẹ nên dạy con mình.
Sau một cuộc nghiên cứu, Weissbourd nhận thấy tỷ lệ phụ huynh tự hào về thành tích học tập của con nhiều gấp 3 lần so với tỷ lệ người tự hào vì con mình tích cực tham gia từ thiện, chăm sóc cộng đồng.
Thành tích chưa chắc sẽ tạo nên một con người tốt. Nhưng nếu dạy con thành một người biết quan tâm người khác, tôn trọng và sống trách nhiệm thì con bạn không bao giờ trở thành người xấu.
Weissbourd khuyên bạn nên dạy con mình theo những cách dưới đây:
1. Luôn đặt việc quan tâm tới người khác lên hàng đầu
Dạy con cách sống vì người khác là cách giúp trẻ cân bằng nhu cầu của mình với nhu cầu của người khác.
Hãy thử:
• Thay vì nói: “Điều quan trọng nhất là con thấy vui”, hãy nói với chúng: “Điều quan trọng nhất là con sống có trách nhiệm”.
• Hãy đảm bảo rằng những đứa trẻ lớn luôn đối xử với em bé hơn một cách tôn trọng, kể cả khi chúng đang mệt hay bực tức.
• Nhấn mạnh vào sự yêu thương khi trò chuyện cùng những người lớn khác có vị trí quan trọng trong cuộc sống của trẻ, thí dụ như hãy hỏi giáo viên của trẻ rằng ở trường, trẻ có đối xử tốt với bạn hay không.
2. Luôn tạo cơ hội để trẻ tập quan tâm, chăm sóc người khác
Các nghiên cứu đã cho thấy những ai có thói quen bày tỏ sự biết ơn cũng có xu hướng hào hiệp, tận tâm, vị tha hơn. Thực hành cho chúng hàng ngày để tạo thành thói quen, điều hiển nhiên trong cuộc sống của chúng.
Hãy thử:
– Không thưởng quà cho trẻ cứ mỗi khi trẻ giúp bố mẹ việc nhà. Nên để trẻ hiểu việc đỡ đần bố mẹ, anh chị em, hàng xóm là việc hết sức bình thường. Chỉ khen ngợi, thưởng quà cho những hành vi tốt “bất thường” mà thôi.
– Hãy trò chuyện với trẻ về những hành vi thờ ơ và quan tâm trên truyền hình, về sự công bằng hoặc bất công mà trẻ chứng kiến trong đời thực hay nghe trên bản tin.
– Hãy dạy trẻ dành một phút biết ơn mọi người trước bữa ăn, trước khi đi ngủ… Sẵn sàng nói lời cảm ơn với người khác.
3. Mở rộng mối quan tâm của trẻ
Trẻ cần được học cách lắng nghe và chú ý đến những nhân tố mới xuất hiện trong cuộc sống của chúng, để ý đến những người yếu đuối, cần sự giúp đỡ.
Hãy thử:
– Hãy dạy trẻ luôn thân thiện và tử tế với những người mới gặp, kể cả khi đó chỉ là một chú tài xế xe buýt hay một cô phục vụ bàn.
– Khuyến khích trẻ quan tâm đến những người yếu đuối, tạo cho trẻ cảm giác thoải mái khi giúp đỡ người khác.
– Sử dụng một tờ báo hoặc mẩu tin trên TV để khuyến khích trẻ nghĩ về những khó khăn mà trẻ em ở các nước nghèo đang gặp phải.
4. Hãy là tấm gương lớn nhất cho trẻ
Trẻ sẽ học các giá trị đạo đức bằng cách quan sát hành động của những người thân thiết nhất với chúng. Bạn không thể mong chúng cư xử tốt với một người nếu bản thân bạn luôn tỏ ra hằn học, ghét bỏ người đó.
Hãy thử:
– Hãy tham gia các hoạt động cộng đồng ít nhất 1 lần/tháng và rủ cả gia đình dự cùng.
– Hãy hỏi trẻ về những tình huống khó xử mà chúng gặp phải trong ngày khi cả nhà đang ăn tối cùng nhau, giúp trẻ tìm ra cách giải quyết những tình huống đó.
5. Hướng dẫn trẻ kiểm soát những cảm xúc tiêu cực
Thường thì khả năng quan tâm tới người khác luôn bị lấn át bởi sự giận dữ, xấu hổ, ghen tỵ hoặc vô số cảm xúc tiêu cực khác. Chúng ta cần dạy trẻ rằng mọi cảm xúc đều là bình thường, nhưng trẻ cần học cách tiết chế những cảm xúc tiêu cực.
Hãy thử:
Yêu cầu trẻ dừng lại, hít thở thật sâu qua đường mũi rồi thở ra đường miệng. Sau đó đếm đến 5. Hãy tập luyện việc này cùng trẻ khi trẻ đang bình tĩnh. Sau đó, bất cứ khi nào thấy trẻ bực bội, giận dữ, hay nhắc trẻ nhớ các bước nói trên và làm việc đó cùng trẻ. Một lúc sau, khi trẻ đã giảm xúc động, hãy để trẻ có cơ hội bày tỏ cảm xúc của mình một cách bình tĩnh hơn.
Theo tạp chí Sống Khoẻ và Sức khỏe Gia đình