Lưu ý: Bài này tôi viết gồm 2 phần, muốn để chia sẻ với những người có khả năng suy nghĩ cân bằng khách quan chứ không phải người suy nghĩ một chiều phiến diện, kiểu như cứ nói tới chuyện Tam Quốc là đang tìm cách truyền bá văn hóa cư xử của người Trung Quốc!
Phần 1.
Một đàn anh của tôi trong giới tâm linh, là giảng sư của Giáo hội Phật giáo, người chuyên chấm thi để xem các sư có đủ hiểu biết và hạnh để trụ trì các chùa không. Anh có một lớp nhỏ các bạn trẻ muốn tu tập theo gương thầy. Trong nhóm có một vài bạn thỉnh thoảng lại bỏ lớp, đi theo các tà phái bên ngoài. Sau một thời gian, họ quay trở lại, xin lỗi thầy và mong thầy thu nhận mình trở lại. Nhiều lần anh chấp nhận như thế. Học trò hỏi anh, thưa thầy thầy có tha thứ cho con được không ạ? Anh nói: “Về Đạo, mày có bỏ thầy cả chục lần nữa thầy vẫn thu nhận. Nhưng về đời, thầy vẫn chưa giác ngộ, vẫn còn cái xác thân con người đây, nên thầy khinh mày lắm!”. Tôi nể anh không chỉ vì anh hiểu biết mà còn vì anh thừa nhận sự xấu xa tồn tại trong bản thể con người của mình!
Như Napoleon từng nói (đại ý): “muốn quản lý tốt, hãy tận dụng những điều đen tối trong tầm hồn người ta”. Tôi mạo muội nêu ở đây vài tính cách như vậy.
Tính ích kỷ: ai cũng vì mình đầu tiên, người ta có thể nói mọi điều, nhưng khi nhìn vào một tấm ảnh, ai cũng tìm xem mình đứng ở vị trí nào và trông ra sao trước khi nhìn sang người khác (đấy là nếu họ có nhìn!). Khi có chuyện gì không hay xảy ra, người ta luôn nghĩ tới người thân của mình trước những người khác. Vì cớ gì mà chúng ta phải phủ nhận điều này? Trong các đội ngũ tôi từng quản lý, bao giờ cũng vậy tôi luôn nói: Các anh/chị hãy vì mình trước đã, sau đó hãy tới công ty! Và vì tôi hứa sẽ tăng lương cho họ, vì ích kỷ bản thân, nhân viên của tôi sẽ cố gắng. Không thì họ chiến đấu, nỗ lực vì lẽ gì? Không lẽ vì họ yêu tôi hơn bản thân họ? Kết lại về tính ích kỷ, hôm nay anh Lâm Minh Chánh có trích dẫn một câu của Adam Smith mà tôi hoàn toàn đồng ý: Tư hữu là động lực của mọi hoạt động kinh tế!
Lòng tham: công ty muốn phát triển tốt, trước hết họ phải chỉ cho nhân viên thấy nếu làm tăng doanh số thì nhân viên được hưởng lợi gì? Nếu không phải là tiền lương tăng lên thì cũng là cơ hội thăng chức xuất hiện. Khi nhân viên sales không có lòng tham, cho anh ta lương cao hơn với điều kiện doanh số phải tăng thì anh ta sẽ không làm. Thậm chí còn lan tỏa trong cả đội một tâm lý rất tệ hại là kiếm như vậy là đủ rồi. Một lần một bạn sales trong đội vì bức xúc vì tôi tăng doanh số chỉ tiêu. Dù rằng việc đó tôi đã thông báo và lý giải kỹ càng nguyên nhân và tất cả đều đã đồng ý về mặt nguyên tắc và số liệu từ đầu năm, giữa cuộc họp đầu tháng, bạn ấy đứng dậy tuyên bố: “Em chỉ làm cho vui!”. Nếu để nguyên như thế, hiển nhiên sau đó tôi sẽ không còn tăng chỉ tiêu thêm được nữa. Tôi cho biết không đồng ý với quan điểm đó và nếu ai nghĩ như vậy thì nên xin nghỉ vì tôi cần người cần tiền để công ty liên tục phát triển! Khi làm nhân viên chúng ta cũng đã đủ sống rồi, chúng ta muốn làm quản lý vì ở vị trí đó chúng ta có nhiều tiền hơn.Sau cùng, chúng ta trở thành giám đốc và mở doanh nghiệp vì còn tham hơn thế, muốn có thêm có thêm nữa điều kiện để hỗ trợ gia đình mình! Tham là để tạo ra nhiều giá trị hơn, để cuộc sống tốt hơn, tại sao phải chối bỏ tính đó?
Sự háo danh: Tôi muốn người khác khen mình, coi mình là giỏi, anh thích mình được nhiều người tung hô như là một người thầy, người khác lại thích người ta coi mình là một ông thánh vì đã hỗ trợ free cho việc gì đó! Không có háo danh chúng ta sẽ không dám thể hiện mình, và vì thế sẽ không thể tạo ảnh hưởng lên người khác. Tại P&G, chúng tôi được dạy công khai rằng, mỗi vị giám đốc bán hàng được đánh giá dựa trên 70% là nỗ lực thực sự, khả năng vốn có, 30% là khả năng tự đánh bóng bản thân trước mặt người khác! Tại sao lại như vậy? Đơn giản thôi, có đánh bóng như vậy, thì chúng tôi mới không đi ngược lại lời nói của mình. Chả lẽ khi tôi vừa mới khoe mình là người giỏi người tài mà sếp tôi chúc mừng và hỏi: Vậy em có dám nhận gia tăng doanh số vùng của em thêm 20% vào tháng sau không? Mà tôi lại nói không hay sao? 🙂 Nhiều người nói họ làm không vì tiền, một phần là vì họ muốn người khác biết tới họ là người tốt. Như thế phần lớn là háo danh mà thôi! Có lẽ chỉ có bậc tu hành đắc đạo, đã đạt tới vô ngã mới có thể hết háo danh!
Phần 2
Hai cuốn sách gối đầu giường của những người chuyên làm chính trị là : Mặt dầy tim đen ( Đài Loan) và Vương công (Italia). Trong hai cuốn này nêu lên các thủ đoạn mà các nhà cầm quyền có thể sử dụng để đạt tới mục đích của mình, bất chấp mọi nguyên tắc đạo đức, miễn sao có lợi.
Tuy nhiều người có xu hướng chối bỏ cách làm này, không thể phủ nhận tác giả của hai cuốn sách vốn là người dũng cảm vì họ dám nêu ra những điều ngược lại với thứ những người khác chấp nhận. Ngoài điều đó ra, họ cũng là người dám nói lên sự thật của một thế giới loài người thường trực bon chen, không từ thủ đoạn nào nhưng lại luôn thích đề cập tới cái hay chứ ít khi dám nhìn sang sự tiêu cực.
Về bên Đạo Phật, tôi được giảng, “tu” không có nghĩa là phải học thêm nhiều điều mới, “Tu”có nghĩa là tự sửa lỗi của mình. Trước khi sửa lỗi điều cần làm là chúng ta hãy nhìn nhận ra lỗi trước đã! Rồi hãy nói tới chuyện sửa!
Sự ghen tỵ: Thấy một người có xuất phát điểm như mình, thậm chí kém mình mà giờ vượt qua chúng ta hoặc về khả năng, hoặc về danh hoặc về tiền tài, anh/chị thấy gì? Tôi thì thấy vui mừng cho họ một phần,, nhưng một phần là ghen tỵ Đúng thôi, vì tại sao họ chả khác gì tôi mà giờ lại thành công tới vậy? Hãy thừa nhận là mình có ghen tỵ, sau đó hãy tìm hiểu kỹ họ làm thế nào mà được như thế để áp dụng trong cuộc đời của mình! Buổi offline 4 vừa rồi, trong suốt buổi hội thảo rồi sau đó tới lúc ăn trưa, rồi tới lúc ngồi lại với anh Long, tôi ngồi nghe mà lòng nặng chĩu, không cười nhiều như mọi khi. Kiến thức và tầm của các anh thì khỏi bàn rồi, cái tai hại là tôi thấy mình còn lâu lắm mới đạt tới sự khiêm tốn và giản dị, tập trung cao độ của anh Trần Kim Thành và anh Long Đỗ. Tối hôm đó, tôi từ chối hai cuộc gặp, lấy ly do bận nhưng thực ra tôi đi lang thang ở đường đi bộ Nguyễn Huệ, để nghĩ lại cho kỹ tôi thấy gì khi gặp hai anh! Chốt lại, tôi ghen tỵ với tính cách làm nên sự nghiệp lớn của họ, đó là sự cẩn trọng và chăm chú liên tục trong từng hành vi! Tôi tự nhủ sẽ học các anh cho bằng được!
Sự nghi ngờ: Trong đạo Phật có khái niệm Chánh Nghi và Chánh Tinh tấn. Chánh Nghi là thấy tò mò muốn hỏi chứ không phải dạng chúi vào tấn công cá tính cá nhân! Chánh Nghi là giống như người Mỹ hay nói: Give it the benefit of doubt – được phép nghi ngờ khách quan! Không có Chánh Nghi, tức là sự nghi ngờ hợp lý, muốn tìm hiểu cho kỹ điều mình chưa rõ thì không thể có sự tinh tấn, tiến bộ hàng ngày! Vì nghi ngờ hợp lý và khách quan, tôi nhìn và lý giải thị trường theo cách khác với nhân viên của mình. Và chính vì thế mà tôi đưa ra được nhiều cách tiếp cận và giải pháp hiệu quả hơn các nhân viên của mình. Tất nhiên, trong phần nghi ngờ này, thì phải tách ra sự nghi ngờ theo kiểu định kiến, thù ghét cá nhân và nghi ngờ theo kiểu logic, khách quan.
Sự ghét bỏ người có tính cách khác mình: Tính này không phải là chúng ta có mà còn cần biết rõ mức độ tệ hại của nó tới đâu! Để sau đó khống chế nó và chấp nhận sự đa dạng của các cá tính khác nhau trong tổ chức. Tôi từng chỉ thẳng vào mặt một nhân viên và nói: Anh không ưa tính của em, nhưng em là người làm tốt và có cố gắng, các chỉ số chứng tỏ điều đó, nên ở đây, em yên tâm không có ai có quyền bắt nạt hay dìm em cả, kể cả anh! Sau này, khi tôi nghỉ việc, tôi và em không còn “ghét” nhau nữa! Cứ chối là mình không ghét người khác trong khi thực sự mình có tính đó, chỉ là một dạng tự lừa dối bản thân và khiến chúng ta tạo ra hành động mâu thuẫn với lời nói của chính mình.
Các tính xấu này là cần có, vì nó vốn tồn tại từ trước trong tư duy của mỗi người. VẤn đề duy nhất còn lại, là chúng ta tận dụng chúng ra sao để có thể đạt tới mức WIN WIN là ai cũng có lợi chứ không gây ra thêm mâu thuẫn không cần thiết!
Thegioibantin.com
Tác giả: Đỗ Xuân Tùng _ Giám đốc Công ty Đào tạo và Tư vấn Nhân Việt