Các Quốc gia trên Thế giới ngày nay đang cạnh tranh về “công nhân có kỹ năng”
Trong thời đại tri thức, giá trị của công ti hay sự giầu có của một quốc gia sẽ thay đổi từ tài nguyên thiên nhiên sang kĩ năng con người. Ngày nay, nhiều người không hiểu “giá trị vô hình” của kĩ năng con người nhưng nếu bạn nhìn vào chỉ số kinh tế của các nước đã phát triển, bạn sẽ thấy rằng công nghiệp tri thức đã chiếm địa vị quan trọng của các nền kinh tế này. Chẳng hạn, hơn một trăm năm qua, Coca Cola là biểu tượng của sự giầu có của Mĩ vì nó được bán trên khắp thế giới nhưng ngày nay, Apple và Google là đại diện mới của sự giầu có này. Trước đây, các tỉ phú Mĩ là Rockefellers, Vanderbilt, Carnegie, và J.P Morgan nhưng ngày nay họ là Bill Gates, Larry Ellison, Sergey Brin, và Marc Zuckerberg.
Trong bất kì thay đổi nào đều có những người hoạt động năng nổ và những người bất động không biết phải làm gì. Chẳng hạn trong quá khứ, các Hoàng đế Trung Quốc quyết định bế quan tỏa cảng, không thay đổi thế rồi phải nhượng bộ cho những cường quốc xâm lược khai thác những tài nguyên nơi đây. Hoàng đế Nhật Bản nhanh chóng chấp nhận điều mới và hiện đại hoá đất nước họ bằng việc cải tiến hệ thống giáo dục để đuổi kịp với các nước phương Tây và thành một cường quốc.
Ngày nay lịch sử đang tái diễn điều đó nhưng ở châu Âu vì một số nước quyết định không thay đổi và chờ đợi như Hi Lạp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Italy v.v… Trong chuyển đổi từ công nghiệp sang tri thức, có nước biết cách nắm lấy cơ hội này bằng việc đầu tư vào giáo dục công nghệ để phát triển thế hệ tiếp những người lãnh đạo và công nhân có kĩ năng. Chẳng hạn, Ấn Độ, có thời đã là nhà xuất khẩu chính về công nhân chi phí thấp, đã tiến hoá thành trung tâm tri thức chuyên gia công nghệ thông tin (CNTT) kĩ năng cao. Trong không đầy hai mươi năm, Ấn Độ đã thay đổi từ $250 triệu đô la xuất khẩu công nhân không kĩ năng thành trên $100 tỉ đô là trong xuất khẩu sản phẩm CNTT và đã tạo ra vài triệu việc làm cho nền kinh tế của nó.
Ngày nay, phần lớn các nước đã phát triển đang đối diện với thiếu hụt các kĩ năng CNTT đặc biệt, và cần “nhập khẩu” nhiều công nhân CNTT để đáp ứng cho những yêu cầu này. Một khảo cứu gần đây, bởi World Economic Forum năm 2014 đã chỉ ra rằng Mĩ sẽ cần thêm 26 triệu công nhân cho lực lượng lao động của nó trước năm 2030 để duy trì tăng trưởng kinh tế, trong khi Tây Âu sẽ cần thêm 46 triệu người. Vấn đề là họ tìm những công nhân có kĩ năng này ở đâu? Giải pháp hiển nhiên và dễ dàng là có luật “di trú mở” để cho công nhân có kĩ năng từ các nước khác tới làm việc. Mĩ dùng visa H1B như cách mở cửa cho người có kĩ năng cao; Anh và các nước châu Âu phát triển “visa đặc biệt” tạo điều kiện cho công nhân có kĩ năng tới nước họ. Singapore có chính sách đặc biệt hấp dẫn công nhân có kĩ năng cao để làm việc ở đó; Israel mở cửa cho người di dân Nga và châu Âu tới làm việc trong khu vực công nghệ cao, v.v.
Một nhà kinh tế nổi tiếng tuyên bố: Từ nay trở đi thế giới sẽ không có chiến tranh thâu tóm tài nguyên tự nhiên nữa, nhưng sẽ có cuộc chiến khác để thâu tóm “công nhân có kĩ năng”. Cuộc chiến toàn cầu này đã diễn ra rồi. Trong thời đại tri thức này, các nước có nhiều công nhân có kĩ năng sẽ chi phối vì phát kiến công nghệ là yếu tố mới của cường quốc kinh tế.”
Ngay cả với di trú mở, vẫn không thể đem hàng triệu công nhân và gia đình của họ vào một nước mà không gặp khó khăn và chống đối với những người địa phương sợ mất việc làm vào tay các di dân mới. Một chiến lược mới khác là thiết lập các trung tâm nghiên cứu và phát triển ở nhiều nước để lấy được lực lượng lao động có kĩ năng ở bất kì chỗ nào. Qui tắc mới của chiến lược công nghiệp tri thức là “mở trung tâm phát triển ở nơi có nhiều công nhân có kĩ năng cao” và đó là lí do tại sao Microsoft, Google, IBM, Oracle, Facebook v.v. đang mở các trung tâm phát triển khắp thế giới để hấp dẫn công nhân có kĩ năng.
Trong nhiều năm, hai nước có số lượng lớn công nhân nhưng không có kĩ năng cao là Trung Quốc và Ấn Độ. Khi thế giới chuyển sang thời đại tri thức cả hai nước này đều kinh qua việc thiếu hụt công nhân có kĩ năng trong khu vực công nghệ. Khảo cứu của World Economic Forum đã chỉ ra rằng Ấn Độ KHÔNG có đủ công nhân có kĩ năng để cải tiến nền kinh tế của nó vì phần lớn công nhân của nó đã rời khỏi nước để kiếm việc làm ở đâu đó. Triệu chứng “chảy não” đã cướp đi tương lai của Ấn Độ.
Trung Quốc có vấn đề nghiêm trọng vì không đủ người quản lí cấp trung để quản lí các cơ xưởng do chiến lược kinh tế tập trung vào cơ xưởng sản xuất với công nhân có chi phí thấp thay vì phát triển những người quản lí riêng của nó. Tuy Trung Quốc đã tốt nghiệp vài triệu người mỗi năm, nhưng vấn đề được nêu ra về chất lượng giáo dục. Khảo cứu của World Economy Forum đã kết luận rằng “học qua ghi nhớ” của hệ thống giáo dục Trung Quốc cho ra người tốt nghiệp thiếu kinh nghiệm thực hành và kĩ năng mềm được cần trong doanh nghiệp hiện đại.
So với Ấn Độ, người tốt nghiệp Trung Quốc cũng thiếu kĩ năng ngoại ngữ (đặc biệt tiếng Anh) nên họ không có khả năng cạnh tranh trong thế giới được “toàn cầu hoá “này. Đồng thời, đa số dân số Trung Quốc đều lớn tuổi vì chính sách hạn chế sinh đẻ đã” gia tăng thêm gánh nặng cho nền kinh tế trong khi số người trẻ giữa 20 và 40 tuổi co lại do luật “một con” nghiêm ngặt, ngăn cản bất kì cải tiến kinh tế tương lai nào.
Hiện thời cả hai nước này đang lo nghĩ về việc mất các công nhân có kĩ năng giỏi nhất và lỗi lạc nhất của họ cho các nước phương tây và bắt đầu tạo ra rào chắn để ngăn cản hiện tượng “chảy não” nhưng cho đến nay các rào chắn đó không hiệu quả mấy.
Thegioibantin.com | VinaAspire News
Tác giả: Gs. John Vu, Nguồn Headhuntervietnam