Quản người kiểu Elon Musk: Tuyển theo cách kì dị, sa thải thì nhẫn tâm!

Cách quản lý nhân viên không giống ai kiểu Elon Musk liệu có phải điều giúp làm nên điều thần kỳ ở Tesla và SpaceX hay không?

Tỷ phú Elon Musk luôn tạo nên những bất ngờ về khả năng làm việc của mình cũng như cách quản trị nhân viên ở các công ty ông đang điều hành.

Elon Musk là người có nguyên tắc làm việc cực đoan một cách nổi tiếng. Ông ngủ trên sàn phân xưởng để tiết kiệm thời gian di chuyển; ông nói mình vội đến nỗi  không còn tắm rửa nữa. 

Cách chọn nhân viên kì dị kiểu Elon Musk: “Không cần tốt nghiệp trung học nhưng phải là người thành thật”

Ở bất kỳ doanh nghiệp nào, nhân viên luôn là yếu tố quyết định góp phần khiến công ty thành công hoặc thất bại. Vậy các nhà tuyển dụng có những tiêu chí gì và làm thế nào họ phát hiện ra đặc điểm nổi bật cần thiết ở một ứng viên?

Theo CEO Tesla Elon Musk, tiêu chí chọn ứng viên của ông không phụ thuộc vào trình độ học vấn của người đó, “Người được chọn không nhất thiết phải có bằng đại học, thậm chí không có bằng trung học cũng được. Điều quan trọng họ nhất định phải là người thành thật.”

Làm thế nào Elon Musk phát hiện ứng viên nói dối?

Ông cho biết mình luôn hỏi các ứng viên cùng một câu: “Hãy kể cho tôi nghe về một số vấn đề khó khăn nhất bạn từng đối mặt và cách giải quyết.” Theo Elon Musk, chỉ những người thực sự trải qua và xử lý trực tiếp vấn đề mới biết chính xác cách giải quyết khó khăn như thế nào. Chính cách ứng viên kể lại cách vượt qua trở ngại của chính mình sẽ giúp Elon Musk nắm bắt và lựa chọn được người thành thật và có tư duy giải quyết vấn đề. 

Cách nhận diện một ứng viên nói dối này của Musk không hề mang tính “hên xui” mà nó chính là một nghiên cứu từng được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Ứng dụng về Trí nhớ và Nhận thức vào tháng 12/2019. Trong đó, bài viết cũng đề cập tới một số cách tiếp cận để phát hiện ra người nói dối dựa vào kỹ thuật phỏng vấn xin việc. 

Các chuyên gia tâm lý gọi đó là “Quản lý thông tin bất đối xứng” (AIM) vốn đã được sử dụng nhiều trong công tác điều tra tội phạm. Theo đó, việc cung cấp thông tin chi tiết trong quá trình hỏi đáp với điều tra viên sẽ giúp chứng minh người được hỏi là vô tội hay có tội.

“Chi tiết nhỏ chính là ‘mạch máu’ của các cuộc điều tra và có thể cung cấp cho các nhà điều tra dữ kiện để kiểm tra xem một người có nói dối hay không,” Cody Porter, một trong những tác giả của nghiên cứu cho biết.

Đặc biệt, bà nhấn mạnh, các điều tra viên nên hướng dẫn rõ ràng cho người được hỏi hiểu rằng, “nếu họ cung cấp lời khai rõ ràng, chi tiết về vụ việc được hỏi thì điều tra viên có thể phát hiện ra họ nói thật hay nói dối chuẩn xác hơn.”

Porter và nhóm nghiên cứu chỉ ra rằng “những người nói sự thật” thường tìm cách chứng minh sự vô tội của họ qua việc cung cấp thông tin chi tiết hơn.

“Ngược lại, người nói dối muốn che giấu tội lỗi của mình,” bà Porter giải thích. “Vì thế, họ có nhiều khả năng giữ thông tin một cách có tính toán để không bị phương pháp AIM phát giác. Họ cho rằng cung cấp nhiều thông tin hơn sẽ giúp phía điều tra dễ phát hiện hành vi nói dối. Do vậy, họ cung cấp ít thông tin hơn.”

Nói sự thật và càng chi tiết càng tốt

Nghiên cứu của Cody cho biết sử dụng phương pháp AIM có thể tăng khả năng phát hiện kẻ nói dối lên gần 70%. Đây là một thông tin tốt với Elon Musk cũng như các nhà quản lý nhân sự muốn sử dụng phương pháp khoa học này vào công tác tuyển dụng.

Như Musk từng tiết lộ, điều mà ông muốn biết là liệu ứng viên có thực sự giải quyết vấn đề đó hay không.

 “Tất nhiên bạn muốn chắc chắn nếu có một nhiệm vụ quan trọng nào đó, liệu họ có sẵn sàng chịu trách nhiệm hay không, hay sẽ có ứng viên khác có tiềm năng hơn,” Elon Musk cho biết thêm. “Thông thường, những người đã thực sự đương đầu với rắc rối sẽ hiểu rõ từng chi tiết và họ sẽ không bao giờ quên, kể cả điều nhỏ nhất.”

Nhìn chung, không công ty nào muốn thuê một người chỉ biết nói suông mà không hành động. Vì vậy, lời khuyên đưa ra là nếu muốn xin việc, tốt nhất bạn hãy nói sự thật và càng chi tiết càng tốt.

Tàn nhẫn như Elon Musk: Sa thải ngay nữ trợ lý trung thành, 12 năm cống hiến cho SpaceX, Tesla chỉ vì yêu cầu tăng lương do công việc quá nhiều!

Nói đến Elon Musk, các nhân viên thường tôn sùng động lực và khâm phục những đòi hỏi khắt khe của anh trong công việc. Họ cũng nghĩ rằng anh có thể khó khăn đến mức nhỏ nhen và trở nên đồng bóng. Nhân viên muốn thân thiết hơn với Musk, nhưng họ cũng sợ rằng anh sẽ bất chợt thay đổi suy nghĩ về điều gì đó và mọi sự tiếp xúc với anh đều có thể dẫn đến nguy cơ bị sa thải.

 “Theo tôi, điểm tệ nhất của Elon chính là anh ta hoàn toàn thiếu lòng trung thành hay sự kết nối với con người“, một cựu nhân viên từng chia sẻ như vậy với Ashlee Vance- tác giả của cuốn sách nổi tiếng về Elon Musk.

“Nhiều người trong chúng tôi đã làm việc không biết mệt mỏi cho anh ta trong nhiều năm và bị loại bỏ không thương tiếc như một mớ rác mà khỏi cần suy nghĩ một giây. Có lẽ điều đó được tính toán để những người còn lại trong lực lượng lao động phải chuyên tâm làm việc trong sợ hãi; có thể anh ta có khả năng tự tách mình khỏi mối liên kết con người đến mức đáng kinh ngạc. Điều rõ ràng là những ai làm việc cho anh ta đều giống như một thùng đạn: được sử dụng cho một mục đích cụ thể đến khi cạn kiệt và bị thải loại“, nhân viên của Elon Musk tiết lộ.

Ví dụ điển hình nhất cho phong cách ứng xử trong nội bộ có vẻ nhẫn tâm của Musk đã xảy ra vào đầu năm 2014, khi anh sa thải Mary Beth Brown. Chỉ mô tả cô như một trợ lý giám đốc trung thành là hoàn toàn chưa đủ. Brown thường tạo cảm giác như mọt phần mở rộng của Musk- một người chạm được đến mọi khía cạnh trong thế giới của anh.

Cô đã công hiến đời mình cho Musk trong hơn một thập niên, tất tả ngược xuôi giữa Los Angeles và thung lũng Silicon mỗi tuần trong khi vẫn làm việc muộn đến khuya và cả những ngày cuối tuần. Brown đến gặp Musk và đề nghị được trả lương ngang bằng các giám đốc hàng đầu của SpaceX, vì cô đang cáng đáng quá nhiều công việc trong lịch trình của Musk ở hai công ty, làm công việc PR và thường phải đưa ra các quyết định kinh doanh. Musk đáp lại rằng Brown nên nghri hai tuần, còn anh sẽ đảm trách nhiệm vụ của cô và đánh giá chúng vất vả thế nào.

Khi Brown quay lại, Musk thông báo rằng anh không cần cô nữa, và yêu cầu một nhân viên khác hỗ trợ để bắt đầu lên lịch cho các cuộc họp của mình. Brown, vẫn trung thành nhưng bị tổn thương, không muốn trao đổi bất kỳ điều gì với Ashlee Vance về việc này.

Musk bảo rằng cô đã trở nên quá thoải mái khi lên tiếng thay mặt anh, và thú thực, cô cần một cuộc sống riêng. Cũng có tin đồn rằng Brown và vợ của Musk (Riley) xảy ra xung đột và đó là căn nguyên khiến cô bị trục xuất.

Về phía Musk, khi nói chuyện với Ashlee Vance, anh cho biết “Tôi bảo cô ấy, ‘Xem này, tôi nghĩ cô là người rất giá trị. Có lẽ mức lương như thế là đúng. Cô cần đi nghỉ khoảng 2 tuần, và tôi sẽ đánh giá xem có thực thế hay không.’ Trước khi chuyện này xảy ra, tôi đã đề nghị với cô ấy nhiều kỳ nghỉ được thanh toán toàn bộ chi phí. Tôi thực lòng mong muốn cô ấy có một chuyến nghỉ ngơi. Khi cô ấy trở lại, kết luận của tôi là mối quan hệ này không còn phù hợp nữa. 12 năm là một hành trình vừa đủ đối với bất kỳ công việc nào. Cô ấy sẽ làm việc rất tốt cho người khác“.

Theo lời của Elon Musk, anh đã đề nghị với Brown một vị trí khác trong công ty. Nhưng cô đã từ chối bằng cách không bao giờ xuất hiện tại văn phòng nữa. Musk trả cô 12 tháng tiền đền bù thôi việc và cũng không còn liên lạc với cô kể từ đó.

Tổng hợp