Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường nghe thấy người lớn trách mắng con cháu rằng: “Không biết kính trọng cha mẹ” hay hai người trách nhau rằng: “Anh không tôn trọng tôi!”, người chủ mắng nhân viên rằng không biết tôn trọng chủ, còn nhân viên lại trách rằng ông chủ không tôn trọng mình… Vậy rốt cuộc, “tôn trọng” được hiểu là gì?

(Ảnh: Gettyimages)

Có một câu chuyện có thật xảy ra ở Nhật Bản như thế này…

Ngày nọ, một ông lão ăn mày quần áo rách tả tơi, đầu tóc bù xù, trên người bốc ra một mùi hôi khó chịu đứng trước một cửa tiệm bánh ngọt náo nhiệt. Những vị khách mua hàng đứng bên cạnh đều bịt mũi, nhíu mày, tỏ rõ thái độ ghét bỏ và khó chịu với ông ta.

Nhân viên bán hàng quát to: “Đi ngay! Đi ngay đi!” 

Người ăn mày lập cập lấy ra mấy đồng tiền lẻ bẩn thỉu và nói: “Tôi đến mua bánh ngọt! Loại nào là nhỏ nhất?”

Ông lão chủ tiệm bánh ngọt đi đến, niềm nở lấy ra một chiếc bánh ngọt nhỏ và đẹp đẽ từ trong tủ kính đưa cho người ăn mày, rồi cúi người thật sâu xuống, nói: “Cảm ơn quý khách đã mua hàng! Hoan nghênh lần sau lại tới!”

Người ăn mày vẻ mặt thất kinh rời khỏi cửa tiệm, dường như ông ta chưa từng được đối xử tôn trọng đến như vậy lần nào trong đời…

Cháu trai người chủ tiệm bánh thấy lạ liền hỏi: “Ông nội! Sao ông lại đối xử niểm nở với người ăn mày bẩn thỉu đó như vậy ạ?”

Chủ tiệm bánh giải thích: “Mặc dù đó là một người ăn mày nhưng cũng là khách hàng. Ông ấy để ăn được bánh ngọt của chúng ta đã không tiếc tiêu những đồng tiền mà phải mất một thời gian lâu lắm mới kiếm được. Thực sự là rất khó có được! Nếu ông không tự mình phục vụ ông ấy thì sao có thể xứng đáng với phần ưu ái của ông ấy giành cho chúng ta đây?”

Cháu trai lại hỏi: “Đã vậy thì sao ông lại còn thu tiền của ông ấy ạ?”

Người chủ tiệm bánh nói: “Ồ, ông ấy hôm nay đến đây là khách chứ không phải là đến ăn xin đâu cháu ạ! Đương nhiên, chúng ta phải tôn trọng ông ấy chứ! Nếu như ông không thu tiền của ông ấy, thì chẳng phải ông đã vũ nhục ông ấy rồi sao? Nhất định phải nhớ kỹ, phải tôn trọng mỗi một khách hàng của chúng ta, cho dù đó là một người ăn mày. Bởi vì hết thảy những thứ chúng ta có đều là do khách hàng cấp cho.” Cậu bé nghe xong có phần hiểu nên gật gật đầu.

Ông chủ tiệm bánh này chính là ông nội của nhà kinh doanh, tỷ phú Nhật Bản – Yoshiaki Tsutsumi. Tỷ phú Tsutsumi từng nói: “Mỗi cử động của ông nội đối với người ăn mày năm ấy đều khắc sâu vào trong tâm trí của tôi.” Về sau, Tsutsumi đã kể lại rất nhiều lần câu chuyện này cho nhân viên của mình nghe để họ học tập cách tôn trọng khách hàng.

Tôn trọng người khác là đạo đức tốt đẹp của con người

(Ảnh: Gettyimages)

Biết tôn trọng người khác là yêu cầu tối thiểu của làm người. Thực sự làm được tôn trọng người khác, chính là một loại cảnh giới, một loại mỹ đức.

Mạnh Tử nói: “Thương người thì người thương lại mình, kính người thì người kính lại mình”. Câu nói ấy nhấn mạnh tầm quan trọng của tôn trọng người khác. Một người khi kết giao với người khác, nếu như có thể hiểu về họ, tôn trọng họ, vậy thì người đó cũng sẽ được người khác hiểu về mình và tôn trọng lại mình gấp trăm lần. Người thông minh, ưu tú thì đối với bất kể ai cũng sẽ tôn trọng. Tôn trọng cấp dưới chính là một loại mỹ đức, tôn trọng khách hàng chính là một loại ý thức, tôn trọng đối thủ là một loại độ lượng, tôn trọng tất cả mọi người là một loại giáo dưỡng.

Tất cả mọi người đều khó có thể là người hoàn hảo, cho nên chúng ta không có lý do gì để dùng ánh mắt “ở trên cao” để đi xét nét người khác, cũng không có tư cách để dùng vẻ mặt “xem thường” để đi làm tổn thương người khác. Nếu chính bản thân mình, ở một phương diện nào đó kém hơn người khác thì cũng không cần dùng “tự ti” và “ghen ghét đố kỵ” đi thế chỗ cho “tự tôn”. Chỉ có học được tôn trọng người khác mới có thể giành được sự tôn trọng từ người khác đối với mình. Cho nên, tôn trọng người khác, kỳ thực chính là tôn trọng bản thân mình.

Hai từ “tôn trọng” có nguồn gốc sâu xa

“Thiên, địa, quân, thân, sư” (Trời, Đất, Vua, Cha mẹ, Thầy) được xưng là năm loại luân thường chí tôn của Nho gia. Cổ nhân kính Trời, kính sợ Thiên mệnh, kính sợ tự nhiên, kính Thần lễ Phật bởi vậy mà người ta thường cúi rạp người xuống đất mỗi khi hành lễ. Cổ nhân nói, cho dù là người mang nợ cũng có chỗ được tôn trọng.

Chữ “tôn” (“尊”) trong thể chữ Hán cổ (Giáp cốt và Kim Văn) đều có hình tượng là hai tay nâng vò rượu để tế lễ.. Nghĩa gốc của “Tôn” là kính trọng, tôn kính, tôn trọng, tự tôn, nghĩa rộng hơn chính là tôn kính người bề trên, tôn trọng người bên dưới, khoan dung người khác.

Trong “Thuyết văn” cũng xưng “Tôn” là “Cao”. Trong “Quảng vận” cũng xưng “Tôn” là “Trọng” là “Quý”, cũng là danh xưng của bậc Quân vương, ông, cha. Trong “Dịch. Hệ Từ” viết: “Thiên tôn địa ti” (Tạm dịch: Trời cao, đất thấp), hay các từ cùng chỉ ý nghĩa này như “tôn quý”, “tôn ti”, “tôn khách”…

Còn chữ “Trọng”, trong “Thuyết văn” viết, cũng có nghĩa là “Hậu” (dày). Từ hình tượng của chữ “Trọng” (“重”), có thể hiểu, nghĩa gốc của nó là chỉ một người vác bọc hành lý nặng trên vai. Trong một kiểu chữ Kim Văn, chữ “Trọng” có thêm chữ “Thổ” (“土”, đất), hàm ý chỉ người cõng một sọt đất. Đây đều là chỉ hàm nghĩa coi trọng, xem trọng, không dám khinh suất, khinh thường. Như vậy, “tôn trọng” được hiểu là “ti kỷ tôn nhân”, ý nói “hạ mình mà tôn người”, nhún nhường trước người khác. Đây cũng là cái lễ hành xử của nhân loại.

Thời thượng cổ người ta tôn kính “Đức”. “Lễ” được xem là quy tắc điều chỉnh hành vi của con người. Khổng Tử từng dạy con rằng: “Bất học lễ, vô dĩ lập” (Ý nói, không học lễ thì không làm nên được gì cả).

“Lễ” cũng có ý nghĩa là “hậu đãi, tôn kính”, như “chiêu hiền đãi sĩ”, “hạ mình cầu hiền”. Trong “Lễ ký” còn viết: “Nhân hữu lễ tắc an, vô lễ tắc nguy” (Tạm dịch: Người có lễ thì tất sẽ được an, người vô lễ thì tất sẽ gặp nguy). Bởi vậy mà người xưa mới nói: Làm người là không thể không học lễ, người hiểu lễ sẽ tự hạ mình mà tôn người, người giàu sang hiểu lễ nên không kiêu căng, phóng túng, người nghèo khổ hiểu lễ nên không khiếp và không sợ. Cho nên cũng nói, người biết tôn trọng người khác được xem là người hiểu “Lễ”

Có thể nói, “tôn trọng” người khác cũng không phải là sự lễ phép xã giao mà nó đến từ sự hiểu, yêu mến, thông cảm và kính trọng người khác được ẩn sâu ở trong lòng mỗi người. Tôn trọng ấy không có hàm chứa bất cứ sắc thái lợi ích nào, cũng không bị ảnh hưởng bởi thân phận hay địa vị. Bởi vì như vậy, mới là thuần túy nhất, chất phác nhất và cũng là sự báo đáp đáng giá nhất.

Có câu nói: “Lòng rộng một thước, con đường sẽ rộng một trượng”, hãy mở rộng tấm lòng đối xử với người khác! Bất luận là người mà bạn yêu mến hay là người mà bạn chán ghét, bất luận là bạn bè hay là kẻ thù, đều phải tôn trọng họ. Đây chính là một loại dũng khí và hơn nữa, nó càng là một loại trí tuệ.

Thegioibantin.com | Vina Aspire News

Nguồn: trithucvn.net